düşmən

düşmən
is. <fars.>
1. Birinə qarşı ədavət, düşmənçilik bəsləyən və onunla mübarizə aparan, çəkişən şəxs. Onun düşməni var. – Ey məh, mənimlə dustlərim düşmən eylədin; Düşmən həm eyləməz bu işi, kim sən eylədin. F.. <İzzət:> Düşmən hər nə qədər aciz olsa da; Məğrur olub, kiçik sanma dünyada. H. C.. // Birinə pislik etmək, zərər vurmaq istəyən, birinin pisliyini istəyən adam; ədavətkar, əleyhdar. Düşmənin tikəsindən dostun silləsi yaxşıdır. (Ata. sözü). Hacı Əbüləzim dürüst qulaq verəndən sonra dedi: – Kişi, məgər sən öz qızının düşmənisən? Ə. H.. <Bəhram:> Ata öz oğluna olarmı düşmən? A. Ş.. Düşmən gözü ilə baxmaq – özünə düşmən hesab etmək. Doğrusu, iki məhəllə atababadan bir-birinə düşmən gözü ilə baxırdı. N. N.. Düşmən kəsilmək – düşmən olmaq. Qorqud qanı axdı damarımızdan, Özümüz Qorquda düşmən kəsildik. B. V.. Ülkəri gözü tək istədiyindən; Düşmən kəsilmədi o, Əmirxana. . . S. V.. Bu qədər acgözlüklə topladığı bu sərvət; İndi düşmən kəsilmiş, edirdi ona nifrət. N. R..
2. Müharibədə əks cəbhədə vuruşan adam, dövlət və s. ; yağı. Düşməni darmadağın etmək. Düşməni məğlub etmək. Düşmənə atəş! – Qoç Koroğlu qonar olsa yəhərə; Yağı düşmənləri salar qəhərə. «Koroğlu». Balaca uşaqların düşmən qabağına Quran götürüb çıxmaqları, gələcək üçün bir tarixdir. C. M.. Düşmən bütün cəbhə boyu ricət edirdi. M. Hüs..
3. Zərər gətirən, zərərli olan şey haqqında. Xatircəmlik bizim ən böyük düşmənlərimizdəndir. – Dilim özümə düşməndir. (Məsəl).
4. Yarışda, oyunda, mübahisədə iştirak edən qarşı tərəf. Düşmən şahını mat etmək (şahmatda).

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • düşmək — f. 1. Öz ağırlığının təsiri ilə yerə enmək, yuxarıdan aşağıya enmək, tökülmək. Göydən üç alma düşdü. . . (nağılların sonu). Paraşütlə düşmə. Qayadan dərəyə iri daşlar düşürdü. – Bu zaman bir bomba düşür uzağa; Dalğa vurub onu sərir torpağa. M. R …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düşmə — 1. «Düşmək»dən f. is. <Qədir> ağaların, yüzbaşıların taxtdan düşməsini təsəvvür edə bilmirdi. M. C.. 2. sif. Təsadüfi, gözlənilməyən, təsadüfən ələ keçən. Düşmə iş. Düşmə şey …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düşməli — sif. Düşməyə, düşmək (7 ci mənada) üçün yararlı (münasib) olan. Düşməli yer. – <Kərbəlayı Xudaverdi:> Burada bir düşməli karvansara yoxdurmu? Ə. H …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düşmə — (Ağdaş) azmış, sahibsiz (heyvan). – Bizdə bir düşmə kəl var …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • düşməncə(sinə) — z. Düşmən kimi, düşmənə qarşı olduğu kimi. Düşməncəsinə münasibət. Düşməncəsinə hərəkət. – <Qətibə:> Onun <Atabəyin> qonşu hökumətlərlə olan rəftarı olduqca düşməncəsinədir. M. Ordubadi …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düşmənçilik — bax düşmənlik. . . Qaraca qızın nə qədər Ağca xanıma ürəyi yanıb yazığı gəldisə, bir o qədər də mürəbbiyəyə düşmənçiliyi artdı. S. S. A.. <Səfər bəy:> Çox mübarək, çox şadam ki, mahalımızın rəhbərləri bundan sonra daha düşmənçilik etməyib,… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düşmənlik — is. Düşməncəsinə münasibət və hərəkət; ədavət. Düşmənlik etmək. – Yerişindən elə bildim sərsandır; Dostluğunan düşmənliyi birdəndir. «Koroğlu». <Bülənd> dünənki düşmənliyə inanmayırdı. Ə. Ə …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • düşmənanə — f. düşmən kimi; düşməncəsinə …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • düşmənkam — f. 1) düşmən kimi, istəyi düşmənin istəyi ilə üst üstə düşən; 2) uğursuz, taleyi pis, bədbəxt …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • düşmənəndaz — f. düşmənləri məhv edən, düşmənlərə qalib gələn …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”